Việt Nam có 3 miền Bắc – Trung – Nam, không chỉ khác nhau tiếng nói. Mà sẽ tùy theo quan niệm và phong tục tập quán của từng vùng miền. Người ta lại có những cách bày mâm ngũ quả ngày Tết khác nhau để phù hợp với văn hóa và nơi cư ngụ.
Mâm ngũ quả ngày Tết miền Bắc
Người miền Bắc bày mâm ngũ quả theo thuyết ngũ hành trong văn hóa phương Đông. Là vạn vật dung hòa cùng trời đất. Vì thế, mâm ngũ quả cũng phải phối theo 5 màu: kim – trắng, mộc – sanh, thủy – địa, hỏa – đỏ, thổ – vàng.
Đọc thêm Tết Nguyên Đán tại wiki
Mâm ngũ quả của người miền Bắc thường có 5 loại quả chuối, bưởi (Phật thủ), đào, hồng, quýt hay ớt, quất, lê.
Cách trình bày truyền thống gồm chuối ở dưới cùng đỡ lấy toàn bộ loại quả khác. Chính giữa là bưởi hoặc Phật thủ vàng, các loại quả khác bày xung quanh. Những chỗ còn trống cài xen kẽ quýt nhỏ hoặc quất.
Miền Trung
Khúc ruột miền Trung đất đai cằn cỗi, khí hậu khắc nghiệt. Nên ít hoa quả nên người dân nơi đây cũng không quá câu nệ hình thức. Ý nghĩa mâm ngũ quả ngày Tết, chủ yếu là có gì cúng nấy, thành tâm dâng cúng tổ tiên.
Bởi thế, mâm ngũ quả mỗi nhà lại khác nhau, miễn là tươi ngon. Các loại quả thường thấy trong mâm ngũ quả của người miền Trung là thanh long, chuối, dưa hấu, mãng cầu, dứa, sung, cam, quýt,…
Miền Nam
Người miền Nam bày mâm ngũ quả với mong muốn: “Cầu sung vừa đủ xài”. Ước mong năm mới đủ đầy, sung túc. Tương ứng với 5 loại quả: mãng cầu, sung, dừa, đu đủ, xoài.
Cũng theo cách đọc lái này mà người miền Nam không dùng chuối hoặc cam quýt để bày mâm ngũ quả như người miền Bắc. Bởi từ chuối có phát âm giống với “chúi”. Có nghĩa không ngẩng đầu lên được, làm ăn không may mắn. Với quả cam, quýt thì có câu “quýt làm cam chịu”. Lê gần với từ lê lết, đổ bể, dễ thất bại.
Ngoài ra mâm ngũ quả miền Nam còn có thêm một cặp dưa hấu xanh vỏ đỏ lòng. Tượng trưng cho sự may mắn. Và quả thơm (quả dứa) để tượng trưng cho con cái đủ đầy.
Cách bày đơn giản là chọn những quả lớn như đu đủ, dừa, mãng cầu đặt lên mâm trước để lấy thế. Sau đó bày những quả nhỏ hơn lên trên. Và sắp xếp hợp lý để mâm ngũ quả có hình thù giống như một ngọn tháp. Riêng cặp dưa hấu thì được dùng để đặt hai bên sau khi mâm ngũ quả đã hoàn thành.
Các bạn có thể tham khảo thêm: ->>>> Món ăn ngày tết miền Trung và những sự thật khó tin
Ở Việt Nam, với sự đa dạng về vùng miền, mâm ngũ quả ngày Tết của mỗi vùng cũng khác nhau. Nhưng trên hết đều có ý nghĩa cầu cho cuộc sống no đủ, bình an, phát đạt và thể hiện sự thành kính hướng về nguồn cội, tổ tiên.
