Cách chăm sóc mẹ và bé sau sinh theo chuẩn khoa học

Vấn đề vệ sinh cá nhân

Vệ sinh cơ thể sau khi sinh là một trong những vấn đề quan trọng mà các bố và mẹ cần quan tâm. Có những mẹ sinh thường và cũng có những mẹ được khuyến cáo sinh mổ do không đủ sức khỏe.

Đối với những mẹ sau khi sinh thường, cần chú ý đặc biệt đến vùng âm hộ. Sau khi sinh, vẫn có sự tiết chất dịch từ âm hộ trong thời gian đầu. Vì vậy, cần vệ sinh âm hộ ít nhất 3 lần/ngày vào buổi sáng, trưa và tối.

Lưu ý về sạch sẽ của các dụng cụ vệ sinh để tránh nhiễm trùng vết thương và gây đau đớn. Các dụng cụ vệ sinh bao gồm giấy vệ sinh, băng, khăn bông, nước rửa, v.v. Nên sử dụng nước đun sôi để làm nguội hoặc nước ấm. Hoặc có thể sử dụng dung dịch vệ sinh để sát khuẩn pha loãng với nước rửa. Sau đó, dùng khăn sạch thấm để khô.

Đối với những mẹ sinh mổ, cần vệ sinh xung quanh vết mổ thường xuyên để tránh nhiễm trùng. Tránh các cử động mạnh và để vết thương được lành. Mẹ sau sinh mổ thường cần sử dụng thuốc giảm đau, nên lưu ý rằng sau khi hết thuốc sẽ có cảm giác đau và khó đi lại.

Cả hai trường hợp đều cần tắm gội cơ bản để giữ sạch sẽ. Tuy nhiên, không nên tuân thủ phương pháp dân gian. Thay vào đó, chỉ nên tắm gội nhanh với nước ấm và không ngâm mình trong nước. Dùng khăn lau để làm sạch.

Chế độ nghỉ ngơi và đi đứng

Sau khi sinh, các bố và mẹ thường mất nhiều sức và trải qua sự tổn thương. Do đó, nghỉ ngơi để phục hồi sức khỏe là rất quan trọng. Tránh nằm nghiêng và nên duỗi thẳng chân để sản dịch được dễ ra. Cần ngủ nhiều để nhanh chóng lấy lại sức.

Chỉ nên đi lại sau 6 tiếng sau sinh và nên di chuyển nhẹ nhàng để tránh ứ dịch và tổn thương vết mổ.

Bổ sung dinh dưỡng

Sau khi sinh, cần tập trung bổ sung các chất dinh dưỡng cần thiết để bù đắp cho lượng máu mất đi. Nếu sinh thường, hãy ăn thức ăn kích thích sữa để có đủ nguồn sữa cho con bú. Nếu sinh mổ, chỉ nên ăn uống thức ăn lỏng trong 6 giờ đầu.

Không nên kiêng khem quá nhiều thức ăn như quan niệm xưa. Hãy ăn uống đủ nhóm chất để con có thể hấp thụ dinh dưỡng đầy đủ nhất. Chọn thức ăn giàu dinh dưỡng dễ tiêu hóa như canh trứng gà, cháo nhuyễn, rau xanh, thịt đỏ, và tránh ăn mặn, các gia vị có mùi nồng cay như hành, tỏi, tiêu, ớt.

Vấn đề về bầu sữa mẹ

Cần cho bé làm quen với việc bú sữa của mẹ ngay từ khi mới sanh. Nếu bé không thể quen với việc bú sữa của mẹ, điều này sẽ gây khó khăn cho việc chăm sóc sau này. Nên vệ sinh đầu ti thường xuyên để đảm bảo vệ sinh và cho bé bú sữa non nhiều lần trong ngày.

Đặc biệt, tránh bóp và nặn sai cách để tránh việc gây vỡ tuyến sữa và tia sữa. Mẹ cần giữ gìn sức khỏe tốt, tránh việc bị sốt hoặc bệnh khác để không ảnh hưởng đến nguồn sữa cho bé. Nên giữ tinh thần phấn chấn, điều này sẽ giúp gắn bó tình cảm và sự thân thương giữa mẹ và bé.

Vấn đề về tinh thần

Được chào đón đứa con yêu dấu sau bao ngày trông chờ là điều hạnh phúc nhất mà người mẹ cảm nhận được. Tuy nhiên, sau vài ngày chăm sóc bé chưa quen, thức dậy liên tục vào ban đêm, hay có rất nhiều việc xảy ra mà bản thân người mẹ chưa sẵn sàng chấp nhận. Kèm theo đó là sự thay đổi hormone trong cơ thể khiến mẹ trở nên mệt mỏi, tính tình trở lên khó chịu, đôi lúc gắt gỏng vô cớ. Những lúc thế này rất cần sự an ủi, sẻ chia từ chồng và người thân. Các mẹ không nên suy nghĩ nhiều để tránh tình trạng trầm cảm sau sinh – một căn bệnh hay gặp phải hiện nay. Gia đình và bố cũng cần chăm sóc và quan tâm giúp đỡ nhiều đến mẹ.

Sữa uống cho bé

Trẻ sơ sinh không nhận được dưỡng chất trực tiếp từ cơ thể mẹ mà thay vào đó được cho bú sữa. Sữa tốt nhất cho trẻ là sữa của mẹ vì chứa đầy đủ các chất đạm, vitamin và khoáng chất cần thiết cho sự phát triển của trẻ. Ngoài ra, sữa mẹ còn giúp tăng cường miễn dịch và bảo vệ bé.

Nếu mẹ thiếu sữa, có thể cho trẻ uống sữa công thức phù hợp theo tháng tuổi. Cần lựa chọn loại sữa theo khuyến cáo của bác sĩ, không mua những loại sữa tràn lan trên thị trường.

Đối với bé không chịu bú ti của mẹ, việc chăm sóc sẽ khó khăn hơn nhiều. Mẹ phải vắt sữa và cho bé bú bằng bình sữa hoặc thìa. Tuy nhiên, bé sơ sinh cần bú sữa thường xuyên (khoảng 1-2 tiếng). Vì vậy, sử dụng cách này sẽ rất bất tiện.

Cách vệ sinh cho bé

Vệ sinh cho bé cần được quan tâm và chú ý nhiều. Da của bé rất mỏng và dễ bị tổn thương nhất trong giai đoạn này. Khi tắm cho bé, sử dụng nước ấm và không tắm quá lâu. Bé ở giai đoạn này thường dễ bị hăm và đỏ da, vì vậy cần chăm sóc kỹ. Không để da trẻ tiếp xúc lâu với tã ẩm ướt, vùng khăn hoặc chăm ẩm. Phải luôn vệ sinh thông thoáng cho bé và luôn chuẩn bị nước ấm hoặc nước muối sinh lý để vệ sinh.

Nên vệ sinh miệng cho bé thường xuyên bằng nước đun sôi để nguội hoặc nước muối sinh lý.

Cách chăm sóc, theo dõi thân nhiệt, nhịp thở và màu sắc da của trẻ

Khi bé còn ở trong bụng mẹ, bé đã quen với nhiệt độ ổn định. Khi chuyển đổi môi trường, nhiệt độ cũng thay đổi đột ngột, làm cho bé cần thời gian để thích nghi. Tuy nhiên, khả năng thích nghi của bé còn rất yếu, nên cần được theo dõi thường xuyên.

Nhiệt độ thích hợp cho bé là từ 27 đến 32 độ C.

Nhiệt độ bình thường của trẻ từ 36,5 đến 37,2 độ C (nhiệt độ cặp nách). Trẻ sơ sinh có thể bị hạ thân nhiệt ngay cả trong mùa hè, do đó cần để trẻ nằm ở phòng thoáng, nhiệt độ phòng phù hợp và đủ ánh sáng. Tránh quấn bé quá kỹ để tránh gây sốt, viêm da, viêm phổi, v.v.

Trẻ sơ sinh có nhịp thở bình thường là 40-60 lần/phút, thở đều và không có những dấu hiệu bất thường như thở nhanh hơn 60 lần/phút, thở chậm hơn 40 lần/phút, thở không đều, hoặc có tiếng khò khè hoặc co kéo lồng ngực.

Cấu trúc đường thở của trẻ sơ sinh rất mềm và khí quản hẹp, vì vậy cần chú ý đến tư thế bế và đặt bé nằm sao cho đường thở không bị gập hoặc ngửa quá cao. Đặt gối dưới vai, giữ cổ bé ở tư thế trung gian, đánh giá tư thế tốt bằng cách nhìn vào nhịp thở nhẹ nhàng, đều đặn và bé ngủ yên giấc.

Quan sát màu sắc da của bé: Da của bé bình thường có màu hồng, môi và đầu ngón tay hồng. Nếu da bé tái, nhợt, tím hoặc có màu vàng, cần đưa bé đến cơ sở y tế để kiểm tra.

Hãy thu thập bí quyết chăm sóc mẹ và bé theo chuẩn khoa học để mang lại sự an lành và phát triển cho cả gia đình.